Introspectiva | Revista de cultura e sociedade

Vaian onde vaian e fagan o que fagan,

os homes debuxan liñas camiñando,

facendo xestos.

Tim Ingold

_MG_7123 — *David Conde, Manuel Penín, Pablo Gómez. Fotografía: Lucía Camba*

A figura de Penín é a dun pintor que adica o seu tempo a reflexión. Non se conciben as súas obras sen falar sobre a filosofía e as correntes espirituais de persoaxes coma Emilio Carrillo, Jaume Campos ou o mesmo Krishnamurti, e desa forma unir a obra co compoñente metafísico; zecais nun intento de plasmar o mundo das ideas na actividade plástica de claras connotacións que parten do subconsciente. Manuel Penín é unha persoa que sentiu a necesidade de comprender o cosmos e de recoñecerse a sí mesmo no mundo como individuo tentando superar prexuízos e asimilando cada sentimento, cada comportamento como un máis, como o triunfo por fin do mundo máis atávico da mente que se convirte en suxeito e pon os pés na terra. Depurado de connotacións que poidan interrumpir o fluir constante da vida , debuxa Penín o seu propio “Ir consciente.” que é a definición Taoísta de aquel suxeito que é capaz de deixar o camiño atrás e que non lle pesen os recordos sobre as costas coma un símil coa traxedia do camelo de Nietzsche.

En relación ós recordos ou malos recordos que afectan a depresión e ansiedade do mundo occidental; Jaume Campos, persoaxe de gran influencia para o artista ourensán, explica o atasco emocional nun artigo titulado «Aprender a vivir – Dejar de sobrevivir» onde analiza o porqué das nosas ansiedades sociais afirmando: “Es como despertar en una ciudad que no conoces sin mapas ni GPS, no tienes puntos de referencia, porque nadie te ha enseñado y vas aprendiendo a través de ensayo y error, con lo cuál la cantidad de sentimientos y pensamientos en tu interior es en ciertos momentos agotadora y muy frustrante. Esto crea un atasco emocional de interpretación y de entendimiento interno que puede llevarnos a encerrarnos más en nosotros mismos perdiendo la mínima conexión con el exterior”. Penín seguindo as pautas do mestre Jaume Campos establece unha explicación corrente sobre o feito, indicando que a un cativo se o reprimes xa dende neno este gardará ese potencial no interior, no cuarto escuro, máis o noso artista que cree na vontade de cambio e transmutación do home, pensa que todo se recicla, que todo pode volver a emerxer e de ahí o seu carácter marcado polo establecemento da reflexión interior para logo vertela na súa obra persoal, que como puiden atinar non só se basa no sentido plástico, se non que tamén, con dotes de mestre, no seu mundo interior reflexivo.

_MG_7146 — *Vivenda-taller de Manuel Penín. Fotografía: Lucía Camba*

Penín esquécese da súa existencia cando se somerxe nas súas pinturas, na súa obra e no seu xeito de comprender o espíritu, marcadas case totalmente por un acento colorido e vitalista máis sen esquecer esa ventá que para el é crucial, que define como sombra. O mundo das sombras será elemental para o receptor que tenta comprender o maxín do artista xa que considera as tebras substancia vital como a vida mesma.

_MG_7128 — *Material de Manuel Penín. Fotografía: Lucía Camba*

Fernando Pessoa diferenza na poesía de Alberto Caeiro (o máis sinxelo dos seus seudónimos) o seu estado emocional, sabe atopar na enfermidade o camiño para analizar o seu propio pensamento e definir o seus versos como plantexamentos equívocos que levan sempre a un engano de sí mesmo, para rematar asimilando ese verso e depuralo como prescindible. “Há metafísica bastante em não pensar em nada” afirma o poeta portugués. Co mesmo eixo substancial Penín traza a súa obra e completa a visión onírica con pinturas en tons máis escuros na fase das sombras, escuridades que poden aparacer en pleno xullo cando o verde aparece máis vivo e o verán apéase no olfato; tamén triunfan as cores vivas (vitais) no inverno, que florecen alardeando de mundo interior.

A obra na que traballa na actualidade parte dunha iniciativa do pintor galego Xesús Vázquez e onde se presenta a iniciativa de mudar o estilo da súa obra pictórica para transformala radicalmente. Para Penín, pintor que enxalza o poder da cor para trasportar ao individuo a unha atmosfera na que se sinta máis a gusto. Este estilo será canalizado cara un debuxo de trazo , dunha soa liña coa que compón o rostro humán e perfila desa forma a súa análise, chegando a debuxar na propia sala expositiva ás persoas que visitan o lugar.

_MG_7115 — *Human Matter. Fotografía: Lucía Camba*

Ás súas obras expostas no Centro Cultural Marcos Valcárcel e na Casa da Parra están recollidas nun catálogo onde aparecen estas liñas que compoñen os rostros apócrifos e os rostros reais. Human Matter é o título da obra de recoplicación artística que comparte con Rosendo Cid.O camiño das liñas aparece en forma de prosa poética, onde anuncia o seu valor , a súa peculiaridade e o eixo fundamental da obra actual “Retratos dunha hora”.

Pablo Gómez Portas

_MG_7185 — *Pablo Gómez Portas. Fotografía: Lucía Camba*

_MG_7166 — *Materia Animal. Fotografía: Lucía Camba*

HUMANA MATERIA

Aparece o punto, inicial, e a liña comeza a fluír.Ás

cegas, sen historia nin futuro, só agora. Avanzo sen

camiño. A intensidade en aumento, a concentración

multiplícase. A ollada, mansa e forte, crávase. Non

me desprendo nin un instante. Adiante firme e suave.

Non son amigo. Non son artista. Non son eu. Só existe

o agora. Ás miradas en sintonía. Quero aprenheder o

total e prescindir do accesorio. A trampa está tendida…

toco, albisco, atraveso. Oso, carne, pel… alma. O trazo

único e constante. Non hai dúbida, non hai necesidade

nin ansia. O camiño aparece de seu, sen esforzo. Como

un arrauto de lucidez xorde un novo rostro entre dous…

afondando na materia humana.

Manuel Penín

Obras:

RETRATOS DUNHA LINEA — *Retratos dunha liña.*

Autoretrato en blanco y negro.jpg — Autorretrato.

Eran as seis en punto dunha tarde mansa de inverno entre nubes grises, consecuentes co feito teórico de visitar a un artista e o feito práctico de consolidar a miña visión do mundo da arte ourensá, que como puiden sempre escoitar dende que cheguei a cidade é moi amplo e de moitísima calidade, mais atópase agochado na idiosincrasia do artista da Vella Auria, home puro e discreto que pinta con respeito e sinxeleza, o home artista ourensán fala estudando cada palabra e sen descoidar endexamais os seus actos.

Voltando á historia dicir que ese día sinalado corrín ao encontro do meu compañeiro, e redactor da revista, o cal coñecía á personaxe a entrevistar: César Prada. Camiñando por unha vía algo agochada chegamos ao seu taller, un lugar húmido por onde un río discorría por baixo, facendo alarde de sí mesmo, onde desembocan ideas fantásticas e plásticas en representación pictórica; onde o pintor traballaba con música clásica de fondo, que como el dixo “ é unha música que non molesta, que te esqueces de escoitar se estás centrado na obra”. César Prada é o home co estigma na fronte do que fala Hesse en Demian , ese artista que viviu no maxín incendiario da noite, un felino con sede de paixóns que logo se tornaron cara sí mesmo e tiveron que enmudecer para poder suxeitar o pincel e desafiar ao terribe potencial que gardaba para moitos en segredo.

Convidounos a un café que non se serviu ata ben pasados vinte ou trinta minutos xa que a tertulia estaba dando de sí, e quizais do café recén feito tamén nos esquecemos cando hai algo interesante que contar. Pregunteille cal era a súa inspiración e cal o seu motivo máis representado nas súas pinturas. César, que mantén a pesar da idade unha lucidez comparable á dun intrépido mozo entusiasta, contestou que era a muller a figura que máis incluía, xa que foi crucial a hora de coidar dos seus fillos e de encamiñar e ordear a súa vida, todo esto explicado polo afán e búsqueda de beleza, como xermen de vida, como nacemento, morte e paso do tempo, mesmo tamén comentou que a pesar de que lle gustaba debuxar mulleres nas súas obras ben feitiñas, ninfas, tamén acudía as froitas ou sensacións provocadas polas costumes e lembrazas, votou nese intre unha ollada ao cadro que máis destacaba na sala que situado en fronte de nós parecía estar a vixiar o que falabamos; a súa muller, paciente, facía alarde de presenza como unha música que nos escoita no canto de escoitala.

Referíndonos a símbolos, puxen algún exemplo, como que o home pode ser lobo ou raposo, o primeiro acustumado moitas veces a soidade e sempre xusto en sociedade o outro o acompañante do Principiño nas suas andainas, a realidade en sí mesma , e quixen indagar en se había algún animal en especial que para el fose importante, quizáis buscando algo encriptado; rapidamente César Prada contestou firme que o peixe era o animal que máis facía presenza xa que debido a súa escolarización cristiá afirmou que eran os peixes os que se debuxaban nas portas das casas cando estes foron perseguidos, un símbolo de refuxio e un habitante da vida baixo o mar , que é precisamente de ahí de onde parte a creación, expresao precisamente un home que buceou nas profundidades sen temor a afogar. Da vida mesma quixen falar con respecto á cultura do sinxelo, do sobrio, dun home que se atopa a sí mesmo, a cultura polo tanto do pintor ourensán César Prada.

Pablo Gómez Portas

Obras: