Ou os primeiros pasos dun xigante do cine
Autor: Phillip Jeffries
Cando un pensa en Christopher Nolan o normal é que á mente acudan películas coma a triloxía de Batman, Orixe ou Interstellar. Que un pense nesa gran figura, o director amado e odiado a partes case iguais, que resulta innegable que, actualmente, se atopa entre o máis destacado do cine, sendo un dos escasos realizadores aos que a xente sabe que está indo a ver cando acode a unha sala de cine. Alguén único, e das persoas que máis chama á atención dende a súa posición tralas cámaras.
Pero antes de todo iso houbo un inicio. De forma previa a acadar a cima cinematográfica, de ter fama e da chegada das películas con presupostos de case infinitos millóns de dólares, había xa un director diferente. Sen dúbida algunha, un apaixonado do cine que rematou chegando ao máis alto deste mundo grazas a esta paixón que sentía, e seguro que continúa a sentir, por esta forma de arte, pois se algo chama a atención no seu caso, se alguén ponse a ler acerca da súa vida, é que non tivo ningunha formación con respecto ao mundo cinematográfico.
De forma curiosa, e a pesar de que todo o relacionado coa cinematografía xa dende a súa infancia non deixou nunca de interesarlle, Nolan estudou literatura inglesa, aínda que o fixo dunha maneira peculiar: Levando a cabo os seus estudos, de forma concreta, na University College de Londres, pois tiña cámaras de 16 mm e mesas de montaxe á disposición dos alumnos, así coma unha asociación de cine, da que en moi pouco tempo converteuse en presidente.
Será neste período cando comece a dar os seus primeiros pasos máis serios cunha cámara entre as mans, tras levar xa dende neno collendo a Super 8 do seu pai, gravando as súas primeiras curtametraxes, que le rematarán conducindo a Doodlebug (1997), curto predecesor da película da que neste texto falaremos e no que xa comeza a plasmar as súas inquietudes, coma a opresión psicolóxica ou a identidade.
E destes case que xogos iniciais salta á súa primeira longametraxe, Following (1998), protagonista, coma dicíamos, deste artigo.
A película narra a historia de Bill (Jeremy Theobald, que tamén protagonizou o curto mencionado anteriormente), quen, ante a falta de inspiración no seu intento por converterse en escritor, decide seguir a persoas aleatorias pola rúa, buscando que as súas historias lle aporten algo sobre o que escribir. E, coma non podería ser doutra maneira, isto non lle irá todo o ben que espera.
A premisa da que parte xa é interesante de por si, e dende o primeiro momento dámonos conta de que tal punto de inicio abre a porta a infinitas posibilidades.
Nun dos seus seguimentos termina coñecendo a Cobb, alguén cunha filosofía de vida moi particular: Entra nas casas das persoas para facer algo máis que roubar, indo máis alá, xa que o que busca é desordenar a vida desta xente, nun intento porque sexan conscientes de que poden perder, en calquera momento, o que dan por seguro, seguindo as súas palabras, sendo necesario aquí comentar a curiosidade de que este personaxe comparte nome co que máis tarde interpretará DiCaprio en Orixe, tratándose en ambos casos de ladróns, cun deles roubando en casas alleas e o outro na mente das persoas, introducíndose nos seus sonos, nunha coincidencia que, claramente, non é tal. Coma é máis que evidente, as cousas para o noso protagonista non volverán a ser o mesmo tras este acontecemento.
Following chama a atención xa dende o seu póster, co personaxe de Bill en medio dunha multitude e a frase “You’re never alone”, agarrándote xa dende o primeiro momento e non soltándote ata o final, con ese xiro de guión nos últimos compases da película, que, pese a sempre haber estado presente no mundo do cine, púxose tan de moda a finais dos noventa e principios dos dous mil, chegando a uns niveis estratosféricos e alcanzando o seu punto álxido en O sexto sentido (1999), de M. Night Shyamalan, repetíndoo Nolan tamén no seu segundo proxecto de longa duración, Memento (2000).
Nesta primeira longametraxe podemos apreciar xa algunhas das características do cine do británico que, posteriormente, o levarían ao máis alto da industria cinematográfica. O mellor exemplo é que estamos ante unha película non lineal, con distintos espazos temporais que terminan confluíndo, sendo o espectador o que ten que encaixar as pezas do que está a ver. Tamén vemos certas influenzas do cine de Lynch neste, aínda novo naquel entón (estrea esta película con tan só 28 anos), director, sendo recoñecida anos máis tarde polo realizador a importancia que David tivo na súa obra.
A película, rodada en 16 mm e en branco e negro, conta con apenas 6000 dólares de presuposto, o que afectará a todos os niveis. Xa para empezar, todas as persoas involucradas son amigos, incluíndo tamén a algún familiar (caso de John Nolan, tío do realizador, e que interpreta ao oficial de policía), o que fará que as rodaxes só se puideran levar a cabo nos fins de semana, pois esta xente tiña que seguir cos seus estudos / traballos, resultando en que o tempo de gravación se prolongue ao longo dun ano, conseguindo dous ou tres minutos de película cada vez que conseguen reunirse. Outro exemplo o temos no aproveitamento total da luz natural, ao non poder dispor de equipos de iluminación, ao igual que dos fogares dos colaboradores, empregados como localizacións, tendo que sacar Nolan a súa mellor versión ante estes recursos tan limitados.
Entre este equipo de case que improvisados intérpretes nos atopamos cos tres protagonistas da longametraxe, que levan a cabo o seu traballo ás mil marabillas: Alex Haw (Cobb), na que sería a súa única participación nunha película, levando a cabo un traballo espectacular; Jeremy Theobald (Bill) e Lucy Russell, que é a que peor se desempeña deste grupo, aínda que sen facelo mal, e en gran parte por culpa do propio director, que lle da un personaxe que cae en todos os tópicos do cine negro.
Unha das cousas que máis chama a atención, sobre todo se temos en conta a grandilocuencia pola que Nolan caracterizaría posteriormente os seus proxectos, é a súa corta duración, con apenas 69 minutos, pode que nun intento por non arriscar e ir ao seguro, cunha historia moi ben contada de principio a fin que, realmente, non necesitaba máis, cun guión intelixentísimo, sen fallos que salten á vista de maneira evidente, xogando cos varios arcos temporais que terminan confluíndo xa mencionados anteriormente e cos cambios físicos dos personaxes coma pista para que o espectador saiba en que tempo se atopa, dotando a todo o conxunto dun ritmo do máis interesante, rematando o visto cun dos seus habituais trucos, encarnado neste caso na desaparición de Cobb entre a multitude.
Following é a primeira longametraxe do director británico, e a que a día de hoxe, coa xente tan interesada na figura de Nolan, esa da que case todo o mundo coñece a súa existencia, pero tamén á que practicamente ninguén concedeulle o tempo de vela. Unha pequena xoia oculta na filmografía do director e auténtica obra mestra, na miña máis que humilde opinión, que toda persoa, tanto se gusta do cine do británico coma se non, debería ver. O que chegaría despois, xa todos o sabemos, sendo isto, por dicilo en termos cinematográfico, unha especie de prólogo.
Sen dubida algunha, o máis xenuíno e, para min, do mellor que ten na súa filmografía, fascinándome Memento, parecéndome O cabaleiro escuro unha obra mestra e considerando Dunkerque un dos maiores espectáculos que de forma recente puidéronse ver en pantalla grande. Do resto da súa filmografía, especialmente dalgunhas películas que sé que contan con bastante respaldo, a pesar de haber tamén un número moi grande de detractores entre os que me atopo, prefiro non dicir nada neste texto.
Esta Following ten algo especial, que vai moito máis alá do tan perigoso clixé de “obra real porque está feita con pouco presuposto” (que tamén aproveito para comentar que poucos razoamentos hai tan absurdos). Non. É moito máis, e de verdade que merece a pena pasar pola súa curta duración para descubrilo.
Revista de cultura e sociedade 