Archivo de la categoría: Literatura

OPINIÓN: A MARXE DO TEMPO

Autor: Pablo Gómez Portas

Os museos de verdade son lugares onde o tempo transfórmase en espazo.

Orhan Pamuk

Vivir o momento dicían os antigos , desfruta o momento din ás filosofías cuase nirvanianas en relación o grupo musical. O hedonismo como lema, como bandeira, o presente, o feito concreto, o momento exacto, en que minuto estás? Xa da igual que “Tempo fósil” de Pilar Pallarés gañara o premio de poesía do ministerio de cultura, da igual que o título sexa absolutamente metafórico, xa foi, xa pasou e que importan as verbas insubstanciais dunha vella? Os vellos son vellos non saben, non están no presente, non poden opinar e cando opinan calamos e non por respeto se non por caridade. A prosa deixou de existir xa hai tempo, agora lévase o presente ,  o momento actual, nada de plans a longo prazo nada de visos de que algo pode mudar, podemos mudar o presente berramos, mentres Coelho aplaude e tamén os bancos e tamén as cadeas de comida rápida e tamén as tendas de roupa que non queren que pase o emigrante, vivir so por vivir no presente sen ter en conta ritmos nen filosofías , vivir no érmolo da vida cotiá , hoxe e so hoxe é o que pode pasar polas cadeas e engranaxes do feito e da existencia. Ás modas e os lemas son un soio e un, impaciente, reivindica o que sucede no absoluto presente, na necesidade de estar. Perder o tren nunca estivo de moda, se lle tiras unha fotografía o tren mentras o perdes estás salvado  e que a imaxe pertenza a nube intanxible . Ninguén coñece Pizarnik nin o premio nobel de literatura Orhan Pamuk, non importa que ás súas reflexións viaxen entre oriente e occidente mostrando as diferencias e as cualidades sobre como se contempla a relación interparental tanto no mundo árabe como no noso e como elo está relacionado co substrato cultural . Se non estiveches “alí” non podes opinar pero é que non quero opinar, da igual que Orhan diga que pintar é recordar a escuridade, da igual recordar que pintar humaniza, da igual a non ser que se diga no absoluto presente e que a reflexión suceda nun minuto concreto, nun dia concreto, nunha resposta rápida ,e que mañá literalmente desapareza.

No libro do escritor turco Pamuk “ A muller do cabelo vermello” o protagonista comeza traballado dende moi pequeno como poceiro ás ordes dun mestre o cal vai a ser máis que un xefe, vai a ser un antes e un despois na súa vida e na forma de asimilar o feito do que lle aconteza no futuro. O  protagonista desta derradeira novela do escritor turco narra: Mahmutt Usta (O xefe) tamén desfrutaba moito enumerando as cousas que os estambulís levaban séculos arroxando ou escondendo nos pozos. Naqueles vellos buratos o mestre atopara espadas, culleres, botellas, lámpadas, bombas, fusís, pistolas, bonecas, cranios, peites, ferraduras e os obxectos menos imaxinables. E tamén moedas de prata. Era evidente que algunhas destas cousas tiráranas a pozos secos e esgotados ca intención de escondelas, máis logo, co paso dos anos e dos séculos, esquecéranse delas. Que curioso , verdade? Que significaba que unha persoa depositase algo valioso e querido nun pozo para logo esquecelo?

O feito de tirar utensilios a un vello pozo para desfacerse deles pode ser unha resposta humana o abandono do pasado pero de maneira retórica. Unha retórica explicable no feito de que Turquía como país de cultura árabe sufriu de sobremaneira o encontro coa sociedade occidental e decidiu apostar por coller o tren do progreso que alimentaban tanto Europa coma os Estados Unidos. Sobre todo este derradeiro país o cal esixe ás comunidades que se integren nesa súa forma de ver o mundo como un exemplo cultural que debe reproducirse ritualizado con fins de consumo. Deben tamén integrarse os países civilizados no órdago do templo occidental e esquecer que é o que a vida debe supor para unha persoa máis que o propio beneficio persoal e felicidade cuase canina  referíndome como exemplo ós  domadores de cans cando afirman(que os cans) son felices cando obedecen. Pero por que o tempo presente e a actualidade cuase como relixión forma parte da nosa sociedade e todo elo parece que nos leva a recoñecer que existe unha guerra cultural?

A guerra cultural e a proposta máis firme deste século como ente organizativo e de intereses, a guerra cultural e unha guerra desprazada que atende os intereses da chamada clase media establecendo unha serie de acentuados requisitos morais que viaxan encol dos aspectos culturais da clase traballadora definindo a cultura como aquelo que afirma Slavoj: “Cultura e o nome de tódalas cousas que practicamos sen crer nela”. E polo tanto sería como poñer a árbore de nadal sen crer no nadal ou asistir a manifestacións polo clima sen manter ningún tipo de compromiso explícito. A guerra cultural afonda na necesidade de crear necesidades e desexos que van alén do concepto de felicidade, felicidade que é entendida por esta auto-denominada clase media coma fin absoluto  en ter bens materiais en vivir no luxo e no confort alo menos no subconsciente da maquinaria occidental de medios de comunicación e grandes xigantes da produción audiovisual. Todo isto forma parte da nova sociedade de consumo tamén dos países neoccidentalizados que se cadra seguen a ritualizar coa teoría do pozo de Mammut Utsa. Voltando de novo o eixo temporal onde nos atopamos debemos afirmar polo tanto que non so ás cuestións puramente morais como vimos con anterioridade e tampouco as culturais son causa e efecto da orientación cultural marcada tanto por Europa coma polos EEUU, se non tamén as cuestións de carácter temporal, as cales axilizan o proceso de occidentalización facendo entender que un conflito  dura o que dura a actualidade e so os medios atenden a súa relevancia subxectiva da audiencia subxectivada e aferrada o hoxe e o agora.

Arriba recomendacións literarias Pamuk e Zizek, no medio o escritor Turco Orhan Pamuk.

O Señor Ferreira

Por Manuel J Maside

O señor Ferreira bebe viño de Oporto en cantidades industriais. Sentado nunha terraza dun bar elegante da cidade, sol nos edificios ó leste, no oeste tebra e fresco. O camareiro vestido elegantemente con chaleco e pantalóns negros e camisa branca. Algún coche transcorre polo largo que leva de sur a norte, do porto á estación. Algún tren zumba de fondo. 

É unha tarde fermosa de outono baixo un sol que inda quece os ósos. Á sombra, lúgubre, o señor Ferreira non ten máis que facer que beber e observar á xente. Unha parella de novos avanzan baixo o sol suando e dándose bicos calorosos. Unha gaivota observa a rúa enriba dun farol coma xefa que é da cidade. O camareiro olla con noxo ó mundo, farto de estar de pé naquel lugar día tras día. 

O señor Ferreira érguese con dificultade da cadeira, colle o bastón e ponse a andar. Percorre as rúas do centro, edificios señoriais do estado, igrexas barrocas e casas señoriais que lembran os quintais do rural, eses edificios con amplas viñas que dominan as aldeas e vilas. O señor Ferreira camiña canso, pero ollar ós edificios reverberando é unha sensación única. Os doutores dixéronlle na súa última estancia no hospital que non lle quedaba moito tempo neste barrio, polo que el cumpre unha promesa de cando era neno. Prometéranse mutuamente el e o señorito de VilaPouca que de estar a piques de morrer beberían ata morrer bébedos. Por aquel entón comezaban a tomar alcohol e semellaba marabilloso. Estivo décadas sen beber levando a facenda que agora leva o seu fillo. E agora que vai morrer volve ó vicio como o faría un vello calquera da súa idade, pero para non saír máis. 

O señor Ferreira senta nun banco da praza, está esgotado, a saúde está resentida. Tuse ata case trousar, perde forza e desmaiase, ten febre… Un home novo acércase a el. 

-Ola, son Artur Morães, un escultor da capital contratado polo concello para facer unha escultura aquí na praza que lembre ó pobo. Pareceralle estraño pero levo días observándoo peneque polas rúas da cidade e teño interese certo en facer unha escultura de vostede aquí sentado. Aceptaría ser o modelo? 

O señor Ferreira dubida pero o final acepta. 

-Veranme todos aquí sentado? 

-Si, todo o que pase por aquí. 

-E haberá unha placa co meu nome? 

-Se vostede o desexa, por suposto. 

O que queda de tarde o escultor está debuxando bocetos do señor Ferreira alí sentado. 

De súpeto o señor Ferreira ten un motivo para vivir a lo menos ata ver a escultura feita. Deixa de beber e comeza a coidarse, ata volve ca familia para que o coiden mellor. Pero pide ir do quintal á cidade todos os días para ver se xa puxeron a escultura. De nada serve que lle diga o fillo ou a nora que aquilo leva o seu tempo. 

A saúde acabouse. Foi a derradeira visita do señor Ferreira ó hospital. Morreu na cama soñado ca escultura. 

-A lo menos lembraranme -di entre as súas últimas palabras. 

A escultura foi inaugurada dous meses logo do deceso do señor Ferreira. Unha placa pequena pon ós pés:

«Aquí sentaba o señor Ferreira, sabio e borracho»

A familia obrigou a retirar a placa por denigrar a imaxe do señor Ferreira. O escultor reitera que ó señor Ferreira gustaríalle. 

O espírito do señor Ferreira estaba contento porque aparecía o seu nome ó lado do seu rostro, sería lenda viva da cidade. Mais non se pode telo todo, como lle di espírito do señorito de VilaPouca, ó seu carón de novo.

fotografía: [[Imagem:Praça D João I.jpg|thumb|180px|Legenda]]